تقييم المستخدم: 0 / 5

تعطيل النجومتعطيل النجومتعطيل النجومتعطيل النجومتعطيل النجوم
 
سروشت لە ژێر هەڕەشەی مرۆڤدایە.



وه‌ك هه‌ولێك بو به‌راوردكاری سیسته‌ماتیكی، وئه‌زمونه‌وه‌، بو هه‌ر ژماره‌یه‌ك گوڤاری باشور هه‌ولده‌دات كه‌سێكی پسپور له‌ بوارێكدا بدوێنێت له‌ هه‌نده‌ران، بو ئه‌مجاره‌ش (مه‌دیحه‌ سۆفی)، چالاكوان له‌ بواری ژینگه‌دا هاته‌ وڵام ..

دیدار | گوڤاری باشور

مەدیحە سۆفی، لەدایکبووی ساڵی ١٩٦٠ ی شاری کەرکوكه‌، دەرچووی کۆلێژی کشتوکاڵه‌ له‌ ساڵی ١٩٨٣، ماستەری لە بواری ژینگە لە زانکۆی بۆن (ئەڵمانیا) به‌ده‌ستهێناوه‌ له‌ ساڵی ٢٠٠٧، ئێستا دانیشتووی ئەڵمانیایه‌ لە ١٩٩٥ وە،هاوسه‌روكی ڕێکخراوی سەوزی ئەوروپی- کوردستانیە كه‌ له‌ساڵی 2010 دامه‌زراوه‌، لێپرسراوی ڕاگەیاندنی ڕێکخراوی سەوزی ئەوروپی ـ کوردستانی ،ئەندامی کۆنگرەی نەتەوەیی کوردستان لە برۆکسل وئه‌ندامی کۆمیتەی ژینگە لە كونگره‌یی نه‌ته‌وه‌ی كوردستان.



باشور: قسه‌یه‌ك هه‌یه‌ ده‌لێ: (چه‌ند له‌ ژینگه‌ شاره‌زابووی ئه‌وه‌نده‌ خه‌م ده‌خوی)، به‌و واتایه‌ی له‌ ئاینده‌دا مه‌ترسی بو سه‌ر زه‌وی وژینگه‌ له‌ زیادبوندان وژیانی مروڤ به‌ره‌و مه‌ترسی ده‌روات، كومه‌نتت چیه‌؟

مه‌دیحه‌ سۆفی: دەبێت پێچەوانەی ئەم وتەیە بڵێین بەوەی پێشتر مرۆڤ لە مەترسی ژینگە دەترسا، لە بومەلەرزە ولافاو وڕەشەبا وکارەساتە سروشتییەکان، بەڵام لەگەڵ پێشکەوتنی زانست وپەرەسەندنی وڵاتە خاوەن پیشەسازییە گەورەکان وبە گرنگدانانی ڕێژەی بەروبۆم وبەرهەمهێنانی بڕی زۆرتر وبوونی کێبڕکێ وبەکارهێنانی زیاتری وزەو زیادبوونی ڕێژەی دانیشتوانی سەر گۆی زەوی وپێداویستی بەرهەمی زۆرتر لە کەل وپەل وئاو خواردن وزیاتر بوونی خۆڵ وخاشاك وگەلێ هۆکاری تر کە هاوسەنگی نێوان مرۆڤ ودەرامەتە سروشتییەکانی تێكدا، لەو کاتەدا هاوکێشەکە پێچەوانە بووەوە، لە بری ئەوەی مرۆڤ لە هەڕەشەی سروشت بترسێت، سروشت کەوتە ژێر هەڕەشەی ئەنجامی چالاکیەکانی بەرهەمهێنان لەلایەن مرۆڤەوە، بەو واتایەی مرۆڤ خۆی دەخاتە ژێر مەترسی سروشت بەدەستی مرۆڤ خۆی.

زیادبوونی ڕێژەی دووەم ئۆکسیدی کاربۆن ومیتان وئۆکسیدی نایترۆجین وهەڵمی ئاو لە هەوادا کە هۆکاری قەتیسبوونی گەرما لەسەر گۆی زەویە وپاشان توانەوەی بەستەڵەك ولافا وگۆڕانی کەش وهەوا بە شێوەیەکی گشتی، ئەمانە هەمووی لە ئەنجامی کاری فابریك وکارگە گەورەکانی بەرهەمهێنانن، کەمکردنەوەی گازی ئۆزۆن لە ستراتۆسفێر بەهۆی زۆر هۆکار، بە تایبەت بوونی گازی کلۆرۆفلۆرۆکاربۆن یەکێك لە هۆکارەکانی مرۆڤە، کە ڕێژەی تیشکی سەرووی وەنەوشەیی لەسەر زەوی زیاد دەکات، پیسبوونی دەریاو ئۆقیانوس بە پاشەڕۆی کارگە زەبەللاحەکان، وپیشەسازی چەکی ئەتۆمی لە یوڕانیۆم وبەکارهێنانی دژ بە مرۆڤایەتی، جگە لە بەکاربردنی یەدەکی سامانی سروشتی بۆ بەرهەمهێنان، ئەمانە وگەلێکیتر وزۆر بابەتیتر کە گرنگ وئاکتوئێل وهەستیارن، مرۆڤ دەستەوەستان دەکەن وسروشت لە مرۆڤ هەڵدەگەڕێننەوە، بۆیە بۆ ئێستا سروشت لە ژێر هەڕەشەی مرۆڤدایە، کە بەم ڕاستییەش گەیشتی دەبێت جوڵەیەك بکەیت بۆ بەشداریکردن لەم پرۆسە قورسدا.

باشور: هۆیه‌كه‌ی بوچی ده‌گه‌رێنیته‌وه‌ كه‌ له‌ كوردستان روشنبیری ژینگه‌یی دروست نه‌بووه‌، له‌ كاتێكدا له‌ ئه‌وروپا پارتی ژینگه‌یی ده‌سهه‌لاتدارن وبالا ده‌ستن وگرنگی زوریان پێ ده‌درێت؟

مه‌دیحه‌ سۆفی: مێژووی سەختی کوردستان ئەوەندە کۆن نییە، زۆربەمان تیایدا ژیاوین، ئەو هەموو دراما وماڵوێرانی وشەڕ وئاوارەیی وناسەقامگیری وکیمیاباران وپەرتەوازەیی وزۆری تر، هەمووی بەشی خۆی بەزۆرەوە بەرکەوتووە لە ژیانمان، ئەمانە هەمووی دەلالەتی دابڕانمان بووە لە لایەکەوە لە دونیای دەرەوە ولە لایەکی ترەوە دەلالەتی قورسی ژیانی نەتەی کورد بووە بۆ ڕابووردو، بۆ نمونە بۆ هەرێمی کوردستان، وبۆ ئێستاش بە گوێرەی پارچەکانی تری کوردستان، لەوسەردەمەی کورد تینووی ئازادی بوو وهێشتا لە شەڕی ڕزگارکردنی زمان وکولتور ومێژوو وئەدەبی خۆی بوو، زەمینەیەکی ئارام وبێ گرفتی نەبوو، لە کاتێکدا لابورەکانی ئەوروپا وئەمریکا سەرقاڵی پشکنینی هەوا وخاك وئاوی پاك بوون بۆ وڵاتەکانی خۆیان، لە هەمان کاتدا وهەر لەو لابورانە گازی ژەهراوی دروست دەکرا ودەفرۆشرا وخاك وئاوی ئێمەی پێ پیس دەکرا، ئەمانە هەمووی لە لایەکەوە، لە لایەکی ترەوەو پاش ئازاد کردنی باشوری کوردستان بیرکردنەوە لەو بوارە دەستی پێ کرد وکۆمەڵەی سەوز وپاشان هێدی هێدی ڕێکخراو وگروپی دیکە دروست بوون، بەڵام ئەمە ئەوە ناگەیەنێت دواکەوتنمان لەو بوارەدا بەهۆی ئەو تراژیدیایانەی ڕابووردوو ەوە پاساو بێت بۆ زیاتر دواکەوتنمان لەم بوارەی، کە تەنها بوارە کارکردن تیایدا سودی شەخصی تیادا نەبێت، ئەمڕۆ لە کوردستانیش کۆمەڵێ ڕێکخراوی زۆرهەن بۆ ژینگە وپاراستنی ژینگە، کار دەکەن وهەوڵ دەدەن وهەر بوونیان مایەی دڵخۆشی وهەنگاونانە، بەڵام لە بواری ژینگەدا وبەتایبەت لە کوردستان دەبێت کەسانی شارەزا وپسپۆری شایان بە کارەکە لە جێگەی بڕیاردان بن، واتە زۆر چاك لە گرفتی ژینگە بگەن، واتە بزانن ڕۆژێك درەنگتر بۆ هەنگاو نان واتە دواکەوتن لە ڕیزبەندی پێشکەوتن ونوێخوازی، واتە وێرانکردنی زیاتری خاك وئاو وهەوا، بوونی هۆشیاری وبڕوابوون بە کارکردن لە بواری ژینگە بە فاکت وبەڵگەوە دەبێت، تۆ لێرەدا وەزارەتی ژینگەت نییە، ئەوە خۆی لە خۆیدا گەورەترین بۆشایی وڕاستترین بەڵگەت بە جەماوەر داوە کە بوارێکی گرنگ نییە، ئەم بوارە پێویستی بە کەسانێکە لە پەرلەمان شەڕی بۆ بکات وپێ بکات، بواری ژینگە وهۆشیاری لەو بوارەدا هەر دار چاندن نییە، تۆ هەوایەك هەڵدەمژیت پڕە لە گازی ژەهراوی ئۆتۆمبیڵ وتەپ وتۆز وپاشماوەی پیترۆل وتەنانەت یورانیۆمی ژەهراویش، ئاوێك دەخۆیتەوە نازانیت ڕێژەی بەکتریای چەندە، بەردەوام بە تەن خواردنی بەسەرچوو دەسووتێنرێت وخوا دەزانێت چەندیش ناسوتێنرێت ودەفرۆشرێت، تۆ لە ژینگەیەك دەژیت بەردەوام بەڵام لەسەرخۆ هەرچی بۆ سەلامەتیت پێویستە نییە، ئەمانە هەمووی تا ئێستا دەگوزەرێ بێ ئەوەی زەنگێكی هۆشداری لێ بدرێ، لێرەدا دەگەینە ئەو پرسیارەی؛ بۆچی خەڵك بۆ سەلامەتی خۆی لەدەرگای حکومەت نادات؟ لەبەر ئەوەی ئەو جۆرە خەڵکەمان کەمە، ئەی چۆن دروست دەکرێن؟ ئەمەیان دەبێت ڕێگا بۆ شارەزا وخەمخۆران چۆڵ بکرێت، وشەی ژینگە یا بواری ژینگە هێشتا وەکو چەمکێك بەکار دێت بۆ خستنە ڕووی مۆدێرنی، نەك بۆ پێویستی بارودۆخەکە بۆ ئەو چەمکە، شارەزایانی ژینگە لە ئەوروپا قسەیان هەیە وزانست دەکەنە چەك، تا زانستیش نەبێتە چەك لە بواری ژینگە ڕۆشنبیری ژینگەیی دروست نابێت، چۆن نەخوێندەواری وەکو کوێر بوو وایە، ئێمەش لە بێ ئاگابوونمان بە ژینگەی دەوروپشتمان بێ زانست ئاوا دەبین.

باشور: چ جوره‌ مه‌ترسییه‌ك له‌ ژینگه‌ی كوردستان ده‌بینن؟

مه‌دیحه‌ سۆفی: کوردستان بە داخەوە خاوەن ڕابووردوویەکی سەختە، شەڕی زۆری تیادا بووەو هەرکارەساتی هەڵه‌بجە، خۆی کاردانەوەی زۆری لەسەر پیسبوونی ئاو وهەوا وخاکەکەی هەیە وتا ئێستاش، ئەو چەکە ئەتۆمییەی لە شەڕی کەنداوی ١٩٩١ ولە شەڕی ڕوخانی ڕژێمی بەعس لە ساڵی ٢٠٠٣ بەکار هات، تا ئێستا کاریگەری خۆی هەیە، ئەو یوڕانیۆمەی لەو چەکە ئەتۆمییانە بەکار هات وبەهۆی هەڵکردنی بای باشورەوە بەرەو سەرووی عیراق هەڵدەکات ودەگاتە کوردستان، ترسناکترین دەرئەنجامی هەیە، ئەو هەموو نەخۆشی شێرپەنجەیەی ئەمڕۆ لە کوردستان هەیە بە بەراورد لەگەڵ پێشتر یەکجار زۆرە، من توێژینەوەیەکم لەو بابەتە نوسیوە وئەنجامەکانی زۆر ترسناکن، کوردستان هەوا وئاوەکەی پێویستییان بە پشکنینی بەردەوام هەیە وئەم دوانەش ڕاستەوخۆ کار دەکاتە سەر خاکەکەی، ئێمە لەبەر ئەوەی دەمانویست ودەمانەوێ ڕێگری لە زۆر مەترسی ژینگەیی بکەین لەسەر کوردستاندا، دەمانەوێ کاریش لەگەڵ ڕێکخراوە سەوزەکانی کوردستان بکەین، دیارە بۆ ئەم مەبەستە بەڕێز کاك (هەندرێن ئامێدی) سه‌روكی رێكخراوه‌كه‌مان، چەند جارێك سەردانی کوردستانی کرد وپەیوەندی لەگەڵ ڕێکخراوەکان کرد وویستمان تێکەڵ بە کار وپرۆگرامی ئەوێ بین، تەنانەت پرۆژەیەکمان بۆ کۆنفرانسێکی گشتی لە کوردستان، ئامادە کرد وپێشکەشی پەرلەمانی کرد، بەڵام زۆر بە ڕێککەوت وبە داخەوە، لە سایتەکانەوە هەواڵی بەستنی یەکەم کۆنفرانسی ژینگەمان خوێندەوە، دیارە کاری ئێمە بەمە ناوەستێت، چونکە پێداویستی ئەم خاکە بۆ گۆڕانکاری زۆر زۆرە، وەئێمە هەمیشەش ئامادەی کارکردنین لەگەڵ هەر ڕێکخراوێك بێت، گرنگ سودی خاکەکەی خۆمانی تێدا بێت، لەو مەترسیانەی ئێمە بۆ سەر ژینگەی کوردستان دەتوانین بڵێین:

·                                 بوونی ئوتۆمبێلێکی زۆری هاتوچۆ، کە بۆ ئەو ڕووبەر وپێوانەیە نایەکسانە، وجۆری ئەو بەنزینەی کە قورقۆشمی تێکەڵە، مەترسی زیاتر بۆ تەندروستی دروست دەکات، گازی ژەهراوی و پیس وەکو یەکەم ئۆکسید ودووەم ئۆکسیدی کاربۆن ودووەم ئۆکسیدی گۆگرد وئۆکسیدی قۆرقۆشم وئۆکسیدی نایترۆجین، ئەمانە هەمووی بۆ تەندروستی زیانبەخشن.

·                                 بوونی تۆز وخۆڵ و پاشماوەی سوتەمەنی وزێراب.

·                                 لە توێژینەوەیەکی ئەڵمانی دەرکەوت کە گەردیلەکانی پلۆتۆنیۆم ویورانیومی ٢٣٦ کە لە چەکی ئەتۆمی شەڕی ١٩٩١ و ٢٠٠٣ لە خوارووی عیڕاق بە کارهاتووە، لە ئەگزۆزی ئۆتۆمبیڵ ولە خانەکانی نێو هەناوی مانگا لە هەولێر دۆزراوەتەوە، کە ئەمەش گەردیلەی ژەهراوی وتیشکدەر وهۆکاری نەخۆشی شێرپەنجەن، دەکرێت توێژینەوە لەو بارەوە بکرێت ولەگەڵ وەزارەتی تەندروستی باس بکرێت.

·                                 گرفتی ئاو: ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست خۆی لەوناوچانەیە کە خاوەنی کەمترین ئاوە لە جیهاندا، گۆڕانی کەش وهەواش کاریگەری زۆری دەبێت لەسەر ناوچەکە، دوا ڕۆژی ئەم ناوچانە بۆ ڕێژەی ئاو هەمیشە جێی مەترسییە، ئێستا جیهان خۆی بۆ شەڕی داهاتوو ئامادە دەکات لەسەر ئاو.

·                                 پرۆژەی گاپ لە تورکیا: ئەم پرۆژەیە عیراق بە گشتی وکوردستان بە تایبەتی دەخاتە ژێر فشاری گرفتی ئاوەوە، من هەمیشە پرسیار دەکەم، کەی حکومەتی هەرێم لەم پرۆژەیە دێتە وڵام؟ لە کاتێکدا تورکیا بە شێوەیەکی ڕەها کاری بۆ دەکات ولێی سودمەندە.

·                                 بوونی کۆمپانیای نەوت لە لایەکەوە جێگەی دڵخۆشییە، بۆ باشترکردنی باری ئابووری وڵات وگوزەرانی خەڵك لە لایەکیترەوە، پاشماوەی مامەڵەکردن وپاکتاو و پاڵاوتەکان گازی زیانبەخش دەردەدەن، ئەمەش کاری زۆری دەوێ بۆ پاراستنی ژینگە لە زیانەکانی.

·                                 ناهاوسەنگی لە دانیشتوانی شار ولادێ، سڕینەوەی مۆرکی لادێ وبەرهەمی خۆماڵی.

باشور: بریاری لابردنی وه‌زاره‌تی ژینگه‌ له‌ كوردستان چون هه‌لده‌سه‌نگێنن؟

مه‌دیحه‌ سۆفی: کوردستان لە هەموو پارچەیەکی ڕووی ئەم زەوییە زیاتر توینووی بوونی وەزارەتی ژینگە بوو، ئەوەندەمان بەسە کە بڵێین خاکێکە بە بەردەوامی شەڕی تیادا بووە وگازی خەردەڵی تیادا بەکار هاتووە، سەرچاوەی ئاو وکانی و ڕوباری شێوێنرا وخاك وخۆڵ وهەوا و دار ودرەخت وگوندی بەر هێرشی نەك سروشت بەڵکو هێرشی شۆفیانەی بەعس کەوت، دەمێکە ئەو ڕۆڵە هاتووەتە پێش بۆ زیندووکردنەوە وپێداچوونەوەی ئەوهەموو زیانە، هەرێمی کوردستان خاوەن پەرلەمان ودامودەزگای حکوم ووەزارەتەکان کە هەر یەکە وبە پێی تایبەتمەندێتی خۆی کاری خۆی ڕادەپەڕێنێ، دیارە تایبەتمەندێتی مۆرکی جۆری کار دیاری دەکات، ئەوەی جێی سەرنجە ونبوونێك لەو دامودەزگایەدا هەیە کە زۆر جارلە پرسیارکردن لێی هەڵوێستەیەك دەکەیت ئەویش نەبوونی وەزارەتی ژینگەیە، وەرچەرخانێك لە دونیای ئەمڕۆدا کرابێت ودژایەتی نامرۆڤایەتی بکات کارکردن بووە لە بواری ژینگەدا، حیزبی سەوزو ڕێکخراوەکانی سەر بەو بوارە لە جیهاندا بەردەوام لە داهێنان وتوێژینەوەو لەخزمەتی مرۆڤایەتیدان بە دژایەتیکردنی دروستکردنی چەکی ئەتۆمی و ووزەی ئەتۆمی وزیادکردنی بەرهەمهێنانی وزەی نوێکراوەو دانانی پێوەری تایبەت بە ڕێژەی گازە زیانبەخشەکان لە هەواو کەمکردنەوەی بەکارهێنانی ئۆتۆمبیل و گەڕانەوە بەرەو سروشتێکی پاك وئاسانکاری لە بەرنامەکانی کارکردن ووابەستەبوون بە پەیڕەووپرۆگرامێکی تەندروست بۆ مناڵ وگەورە و کۆنتڕۆڵی جۆری بۆ خواردن و پەروەردەکرنی مناڵ وتەنانەت بەخێوکردنی ئاژەڵ وئاوو ئاوەڕۆ و زۆریتر، کە ئەمانە ون بن و کار نەکەن، واتە کۆمەڵگایەکی نا هاوسەنگ بەرەو دەرئەنجامی گشتی ناهاوسەنگ بەڕێوەیە.

باشور: ئه‌گه‌ر بودجه‌یه‌كتان هه‌بوایه‌ بو رێكخراوه‌كه‌تان ته‌ركیزتان له‌سه‌ر چی ده‌كرده‌وه‌؟

مه‌دیحه‌ سۆفی: ئێمە ئەم ڕێکخراوەمان هەیە بۆ کارکردن بۆ هەر چوار پارچەی کوردستان، ئەگەر نا ئەوروپا هیچ پێویستی بە کاری ئێمە نییە بۆ ژینگەکەیان، ئێمە بە بێ بوونی هیچ بودجەیەك کار دەکەین، بەڵام کوردستان ئامێزی خۆی بۆ کاری ئێمە ناکاتەوە، ئێمە ئیدێ وبیروبۆچوونی نوێمان زۆرە ونامەوێ لێرە هەمووی بخەمە ڕوو بەڵام ئەگەر بودجەمان هەبێت دەکرێت ئەم هەنگاوانە بنرێت:

١. بۆ داڕێژانی پلانێك دەبێت بۆ کردنەوەی سەنتەری توێژینەوە، تەنها زانست دەتوانێت گرفتەکان دیاری بکات وتەنها ئەویش دەتوانێ پرۆژەو بە دواداچونەکان بگەیەنێتە ئامانج، ئێمە دەبێت گرفتەکان بدۆزینەوەو هەمئاهەنگی لەگەڵ زانکۆکان بکەین وئەو گرفتانە بکەینە تێزی ماستەر ودکتۆرا وبە پراکتیك بگەینە دەرئەنجامێك بۆ چارەسەر، دەبێت بە کاری جیددی بکرێت ووەکو بواری زانست مامەڵەی لەگەڵ بکرێت، هەر ئەوکاتە دەتوانرێ فشار بخرێتە سەر حکومەت بۆ یارمەتیدان وکارکردن لەگەڵ شارەزا و پسپۆری ئەو لایەنانە.

٢. ووزە بڕبڕەی پشتی دەوڵەتە، ئێمەش سوپاس بۆ خوا، نەت وگاز وەکو دوو سەرچاوەی وزەی خاو لە کوردستاندا جێگای ئومێدن، بەڵام بۆ پاك ڕاگرتنی هەوا و پاکتر کردنی ژینگە دەتوانین پشت بە وزەی دوبارە یا وزەی نوێکراوە وەربگرین، لەوانە وزەی خۆر و وزەی با وئاو و بایۆلۆجی، کە هیچ کاردانەوەیەکی نێگەتیڤی لەسەر پیسبوونی هەوا نابێت.

٣. بەردەوام نمونەی ئاو و هەوای نێو شار بۆ پشکنین ببرێت ولەسەر ڕۆشنایی ئەوان توێژینەوە بکرێت.

٤. گۆڕان لە پرۆسەی کۆکردنەوەی پاشماوە وخاشاك، کە ئێستا بە دایکی گرفتەکانی ژینگە دادەنرێت .

٥. هەمئاهەنگی لە نێوان لابور و کاری زانکۆ و ڕێکخراو بۆ بەردەوامی توێژینەوە و لێکۆڵینەوە.

باشور: چما نه‌تانتوانیوه‌ فشارێك له‌سه‌ر كومپانیه‌كانی بواری نه‌وت دروست بكه‌ن كه‌ به‌شێكیان ئه‌وروپین، بو كه‌مكردنه‌وی پیسی ژینگه‌ی كوردستان یاخود دابینكردنی بودجه‌یه‌ك له‌ سه‌رفكردنی ژینگه‌؟

مه‌دیحه‌ سۆفی: ئەمەیان بابەتێکی قوڵ وگرنگە، هەر ئەوەندە دەڵێم، لە ڕوانگەی وڵامەکانی سەرەوەوە، ئەوە دەردەکەوێت کە لە گۆرەپانی ئەم یارییەدا، تۆپەکە لە لای خۆمانە، واتە تەنها خۆمان دەتوانین ئەو مەرجانە بەسەر ئەو کۆمپانیایانە دابنێین وبسەپێنین بۆ پاراستنی ژینگەی خۆمان، واتە ئەو کۆمپانیایانە هیچیان ناتوانین بێ دابینکردنی مەرجەکانی پاراستنی ژینگە لە وڵاتەکانی خۆیان دەستبەکار بن وکار بکەن ولەو جۆرە پرۆژانەیان دەستکەوێت، لێرەدا ئێمەین کە نابێت بیەڵێن ئەو پرۆژانە بەو ئاسانکارییە بخرێنە کار، ئەو فشارە حکومەت دەتوانێت ودەبێت بیخاتە سەریان، ودیسانەوە حکومەت دەکەوێتە ژێر لێپرسراوییەکی توندی نەبوونی وەزارەتی ژینگەوە، چونکە بوونی لیژنەیەك لە وەزارەتی ژینگە مەرجە بۆ ئامادەبوون لە کاتی ئەو جۆرە ڕێککەوتنانەدا، وجودی ڕێکخراو لە ئاست کۆمپانیا وحکومەت وجودێکی بەهێز نییە.





مقالات

Default Image

المستقبل للدول غير المتقاعسة مناخياً

المصادقة على اتفاقية باريس حول تغيّر المناخ تؤشّر إلى عصر جديد، تحكمه قواعد مختلفة عما كان سائداً من قبل. قبل مؤتمر باريس العام الماضي، كان البعض يراهن على أن الاتفاق لن يحصل، والنتيجة كانت توقيع مئتي دولة، بما فيها الملوثان الأكبران الولايات المتحدة والصين.…

دستور اقليم كردستان باللغة الكردية

الإعلان العالمي لحقوق الإنسان

دستور اقليم كردستان باللغة العربية

Go to top