پەرەگرافی یەکەم :
- ناوی ڕێکخراوەکە : ڕێکخراوی سەوزی ئەوروپی – کوردستانی
- پێناسەی ڕێکخراوەکە : ڕێکخراوی سەوزی ئەوروپی – کوردستانی ڕێکخراوێکی ناحکومی
خۆبەخشە، لە وڵاتی نەرویج دامەزراوە بۆ داکۆکی لە مافی مرۆڤ و ژینگە لە کوردستانی
باشور و خاوەن پێگەی سەربەخۆ و ئازادی خۆیەتی.
پەرەگرافی دووەم :
شوێنی ڕێکخراوەکە - شوێنی سەرەکی ئەم ڕێکخراوە وڵاتی نەرویجە.
- ئەم ڕێکخراوە مافی ئەوەی هەیە کە نوسینگە و نوێنەری لە کوردستان و دەرەوەی کوردستان
هەبێت، وە بۆی هەیە لقی لە دەرەوەی کوردستانیش هەبێت.
پەرەگرافی سێیەم
نیشانە
لۆگۆی ئەم ڕێکخراوە لە سێ ڕەنگی سەرەکی پێكدێت ( سەوزی کاڵ _ شینی کاڵ_ سپی )، کە
نیشانەی ڕەنگی سروشت و ژیان و ئاشتین.
پەرەگرافی چوارەم
ئامانجەکانی ئەم ڕێکخراوە : - کارکردن بۆ پاراستنی ژینگە وسروشت لە کوردستانی باشور کە سەرجەم سەرچاوەکانی ئاو و
دارستان و خاکەکەی دەگرێتەوە، و پەرەپێدان و گەشەپێدان و پاراستنی ئەم بوارانە بەتایبەت
سەرچاوەکانی ئاو. - وشیارکردنەوەی جەماوەر لە بواری ژینگە و بڵاوکردنەوەی ڕۆشنبیری ژینگەیی بۆ پاراستنی
سامانی سروشتی و بەفێڕۆنەدانی، سازدانی هەڵمەتی وشیارکردنەوە لەبارەی پاك ڕاگرتنی
شوێنە گشتیەکان و دوورخستنەوەی ئەگەری زیانبەخشین بە تەواوی ژینگە، بەگرتنەبەری ڕێ
و چارەی جیاواز و لەبار بەتایبەت لە ڕێگای ڕاگەیاندن لە شێوەی بڵاوکراوە بۆ خوێندنەوە یا
بەرنامەی ڕاستەوخۆ لە ڕادیۆ وکەناڵەکان. - هاوبەشی وهاوکاری لەگەڵ کاربەدەست و وەزارەتەکانی دەوڵەت و دامەزراوەکانی تایبەت بە
ژینگە لە پێناو پاراستنی داهاتەکانی سروشت. - هاوکاریکردن لەگەڵ ئەو ڕێکخراو ودەستە ناحکومیانەی لە بواری ژینگە وسامانی سروشتی
کار دەکەن، بۆ پەرەپێدان و گەشەکردنی ئەو بەرنامە و ڕێگا چارەسەرەی بۆ پاراستنی ژینگە
پەیرەو دەکرێن. - گۆڕینی بەرنامەی ئابووری و پەرەپێدانی بواری ئابووری لەسەر بناغەی پاراستنی ژینگە و
پاراستنی مافی نەوەکانی داهاتوو. - هەوڵدان بۆ دەستکەوتنی زانیاری و خشتەی پەیوەست بە بواری ژینگە سامانی سروشتی
وبوونی ئازادی بیروڕا و بەتایبەتی ئازادی لە بواری ڕاگەیاندن و ڕێگەدان بۆ
وشیارکردنەوەی جەماوەر لە کۆمەڵگا ودەرخستنی ڕاستەکان لەبارەی داهاتی سروشتی وڵات. - کارکردن بۆ بەستنی کۆڕ و کۆبوونەوە لەسەر ئاستە جیاوازەکان کە ئامانجی چارەسەرکردنی
کێشە ژینگەییە هەنوکەییەکان بێت. - شیکردنەوەی پێشنیار و بۆچوونەکان و هەڵسەنگاندنیان بۆ دانانی پرۆژە ویاسا و ڕێسای
تایبەت بۆ پاراستنی ژینگە و کارکردن بۆ پێشخستنی توێژینەوە ولێکۆڵینەوە لە بارەی بابەتە
ژینگەییەکان و خستنەڕووی دەرئەنجامەکانی و پێشکەشکردنی بە لایەنە پەیوەندیدارەکان بۆ
کارکردن لەسەری. - هاوبەشی کردن لە دانانی پلان و بەرنامە و پرۆژە و چالاکی ژینگەیی لەنێوخۆدا،
تەرخانکردنی بڕێك لە بودجە بۆ دابینکردنی پێداویستیەکانی پاراستنی ژینگە وەکو دەزگای
تەکنەلۆژی مۆدێرن و یارمەتیدانی شارەزا و پسپۆری ژینگەیی لەو بوارەدا.
پەرەگرافی پێنجەم
بنەماکانی کارکردنی ئەم ڕێکخراوە : - وابەستەبوونی هەموو جومگەکانی کۆمەڵایەتی و ڕۆشنبیری و سیاسی و ئابووری زۆریتر
لەبوارەکانی دیکەی ژیانی مرۆڤ بەیەکترەوە، کە هەموو تەواوکەری یەکترن و کاریگەریان
لەسەر ژیانی مرۆڤ و ژینگەکەی هەیە. - پاراستنی هەموو پێکهاتەکانی سروشت لە کوردستان و جیهان بەگشتی، بە مرۆڤ وئاژەڵ و
ڕوەكەوە، بە گیاندار و ناگیانەوە. - هاوکاری وڕێکخستنی کارەکان لەگەڵ هەموو لایەنەکان، بۆ ڕێگرتن لە برسێتی و نەبوونی و
پیسبوونی ژینگە. - فەراهەمکردنی بەرژەوەندی گشتی و بەهەنددانانی لەسەرووی هەموو بەرژەوەندیەکان.
- کارکردن بۆ دابینکردنی ژینگەیەکی پاك و تەندروست و پەرەپێدانی هۆکاری باشترکردنی و
پاڵپشتکردنی بەرنامە وپلانی پاراستنی سروشت و دەرامەتەکانی و کەمردنەوەی هۆکارەکانی
پیسبوونی ژینگە و گەیاندنی زیان بە دەوروپشت و بە ژینگەی جیهان بە گشتی. - هەوڵدان بۆ سوودوەرگرتنی لۆژیکی وەبەرهەمهێنانی لەباری داهات وسامانە سروشتیەکان لە
چوارچێوەیەکی ڕێگەپێدراودا و گرتنەبەری ڕێوشوێنی زانستی کە دۆستی ژینگە و سروشت
بێت، کە بنەمای گەشەی بەردەوام و درێژخایەنی هەبێت و پلان و پرۆژەی سودمەندی هەبێت
بەرامبەر ژینگە. - پاراستنی دارستان و ئاژەڵ و ڕوەك و هەموو ئەو زیندەوەرانەی ترسی لەناوچوونیان هەیە، و
هەموو ئەو ناوچە گردۆڵکە وشیو و دۆڵانەی کە زیندەوەر و وردە زیندەوەر تیایدا دەژین، و
ببنە ناوچەیەکی پارێزراو بۆ نەوەکانی داهاتوو. - وشیارکردنەوەی جەماوەر و ڕاهێنانیان لەسەر هەڵکردن لەگەڵ ژینگەیەکی دروست و
نەگەیاندنی زیان بەدەوروپشتی خۆیان. - ڕونکردنەوەی ئەو مەترسیانەی بەهۆی هەڕەشەی کارەساتە سروشتیەکانەوە ڕوودەدەن و
هەوڵدان بۆ پشتبەستن بە تەکنەلۆژیای نوێ بۆ کەمکردنەوەی هۆکاری ئەو کارەساتانە. - هەوڵدان بۆ فەراهەمکردنی دیموکراتی و گەشەپێدان و دوورکەوتنەوە لە توندوتیژی
نێو کۆمەڵگا، وابەستەبوون بە بنەما مرۆڤایەتیەکان و کارکردن لەسەر ڕیزگرتن لە مافی
مرۆڤ و دادپەروەری کۆمەڵایەتی، کارکردن بۆ داکۆکیکردن لە ژینگە بەبێ پەیڕەکردنی ماف
و دادپەروەی کۆمەڵایەتی ناکرێت، ئەمانەش بەردی بناغەی سەرەکی و فەلسەفەی زانستی
ژینگەن.
.
پەرەگرافی شەشەم
مەرجەکانی بە ئەندام بوون و ڕێکاری کارکردن لەم ڕێکخراوە : - هەر کەسێکی دانیشتووی کوردستان یا عیڕاق یا هەر دەوڵەتێکی ئەوروپی، بۆی هەیە ببێتە
ئەندام لەم ڕێکخراوەدا، بێ جیاوازی لە ئاین و نەتەوە و ڕەگەز یا هەر جیاوازیەکی دیکە،
بەمەرجێ تەمەنی سەرووی هەشدە ساڵ بێت. - پاش پڕکردنەوەی فۆڕمی ئەندام بوون، پابەندی پەیڕەو و پرۆگرام و ئامانجەکانی ئەم
ڕێکخراوە بێت و ئابوونەی دیاریکراوی خۆی بدات. - ئەم ڕێکخراوە بۆ بەرژەوەندی تایبەتی خۆی قۆڕخ نەکات.
- خاوەن ڕەوشت و پێگەی باشی کۆمەڵایەتی بێت و هیچ تاوانێکی لەسەر نەسەپابێت
پەرەگرافی حەوتەم
ئەرك و مافی ئەندامێتی لەم ڕێکخراوەدا
یەکەم : مافەکانی ئەندام - بەشداریکردن لە بەرنامە و کۆبوونەوە و کۆنگرەکانی ڕێکخراو وخستنەڕووی تێبینی و ڕەخنە
و ڕاوبۆچوونەکان سەبارەت بە کارەکانی. - لەکاتی نوێنەرایەتی ڕێکخراوەکەدا و بەشداری کردن لە کۆڕوکۆبوونەوەکاندا، دەبێ بە ناوی
ڕێکخراوەوە قسە بکات و لە سنووری ئامانجەکانی نەچێتە دەرەوە. - هەموو ئەندامێك مافی خۆپاڵاوتن و هەڵبژاردن و دەنگدانی دەبێت لەو ڕێکخراوەدا.
- هەموو ئەنندامێك مافی وازهێنانی هەیە پاش ئاگادارکردنەوەی ڕێکخراوەکە و دیاریکردنی
هۆکارەکانی.
ئەرکەکانی ئەندام - دەبێ مرۆڤ و ژینگە و سروشت بپارێزێ.
- ڕۆڵی هەبێ لە چالاکیەکانی ڕێکخراوەکە بۆ پاراستنی مرۆڤ و ئاژەڵ و ژینگە و سروشت.
- هەر کەسێك بوو بە ئەندام و شێوازی پەیڕەوپرۆگرامەکەی قبوڵ کرد، دەبێ وابەستەی هەموو
بڕیارێك بێت کە لە ڕێکخراوەکەوە دەردەچێت. - دەبێ کار بکات بۆ خۆ وشیارکردنەوە و خۆ دەوڵەمەندکردن بە بنەمای پەروەردەی ژینگەیی لە
پێناو پاراستنی ژینگە و سروشت و ماڤی مرۆڤ. - پابەند بێت بە ئابوونەی ئەندامێتی لەو ڕێکخراوەدا.
پەرەگرافی هەشتەم
کۆتایی هاتن بە ئەندامێتی :
دەستەی بەڕێوەبەرایەتی ڕێکخراوەکە دەتوانێ ئەندامێتی هەر ئەندامێك کۆتایی پێ بهێنێ ئەگەر :
- ئەو ئەندامە بە پێی پەیڕەوپرۆگرامی ڕێکخراوەکە کار نەکات و پشت گوێی بخات.
- ئەگەر ئەو ئەندامە ڕەچاوی ڕەوشت و هەڵسوکەوتی شیاو نەکات و ببێتە ناوزڕاندنی ئەو
ڕێکخراوە. - هەڵەی گەورە بکات و ببێتە هۆی زیانی ڕاستەوخۆ بۆ ڕێکخراوەکە.
پەرەگرافی نۆیەم
بەڕێوەبەڕایەتی ڕێکخراوەکە
بەڕێوەبەڕایەتی گشتی :
- بەڕێوەبەرایەتی گشتی پێکهاتووە لە سەرجەم ئەندامانی ڕێکخراوەکە، و بریتیە لە لوتکەی
دەسەڵات و کۆبوونەوەکانی وەکو کۆنگرەی گشتی لە دوو ساڵ جارێك دەبەسترێت و، سەرۆکی
ڕێکخراوەکە یا نوێنەرەکەی سەرۆکایەتی کۆبوونەوەکان دەکات. - دەستەی بەڕێوەبەرایەتی دەتوانێ داوای بەستنی کۆنگرە ی ڕێکخراوەکە بکات، بۆ دیاری
کردنی :
میکانیزمی کارکردن و پەیڕەوی ناوخۆ و ئامانجەکانی ڕێکخراو.
هەڵبژاردنی دەستەی بەڕێوەبەرایەتی نوێ بۆ ڕێکخراوەکە.
پەرەگرافی دەیەم
دەستەی بەڕێوەبەرایەتی
یەکەم : پێکهاتەی دەستەی بەڕێوەبەرایەتی و دەسەڵاتەکانی :-
دەستەی بەڕێوەبەرایەتی پێکهاتووە لە سەرکردایەتیەکی هاوبەش لە سەرۆك و هاوسەرۆك و جێگری
سرۆکایەتی و ئەندامانی دەستەی بەڕێوەبەرایەتی کە لە پێنج کەس کەمتر نیە و لەو کەسانە بن کە
خاوەنی توانان و شارەزان لە بواری ژینگە وکۆمەڵگای مەدەنی و لەلایەن بەڕێوەبەرایەتی گشتیەوە بۆ
ماوەی دوو ساڵ هەڵدەبژێررێن.
کار و دەسەڵاتی دەستەی بەڕێوەبەرایەتی لەم خاڵانەی خوارەوەدا کۆدەبێتەوە :
- ڕەزامەندی لەسەر پێشنیاری ئەندامان و چالاکیەکانی ڕێکخراوەکە.
- پێشکەشکردنی پیشنیار و بۆچوونەکان بۆ هەموارکردنی پەیڕەوی ناوخۆی ڕێکخراوەکە، بۆ
بەڕێوەبەرایەتی گشتی بۆ بڕیاردان لەسەری لە کاتی بەستنی کۆنگرەدا. - جێبەجێکردنی بڕیارەکانی بەڕێوەبەرایەتی گشتی.
- بەڕێوەبەرایەتی گشتی دەسەڵاتی کردنەوەی نوسینگە و لقی نوێی ئەو ڕێکخراوەی هەیە لە
کاتی پێویست و گونجاودا. - بڕیاردان بۆ ئامادەکردنی پلانی ساڵانەی ڕێکخراو.
- پێداچوونەوە بە سرجەم ڕاپۆڕتە داراییەکان و هاوتاکردنی و پێشکەشکردنی بە دەستەی
بەڕێوەبەرایەتی ڕێکخراوەکە. - بەڕێوەبردنی دارایی ڕێکخراوەکە و وەرگرتنی ئابوونە و بەخشین و خەرجی بۆ
پێداویستیەکانی ڕێکخراوەکە. - جێبەجێکردنی بەرنامەی پرۆژەکان و سەرپەرشتیکردنی.
- بریاردان لەسەر داواکردنی وازهێنان لە کارکردن و ئەندامێتی لە لایەن ئەندامانی
ڕێکخراوەکەوە.
دووەم / بڕیارەکانی دەستەی بەڕێوەبەرایەتی : - ئەو بڕیارانەی تایبەتن بە دەستەی بەڕێوەبەرایەتی و لە پەیڕەو وپرۆگرامدا هەن و بەدەنگدانی
زۆربەی ئەندام جێگیر کراون. - ئەو بڕیارانەی تایبەتن بە سەرۆکایەتی دەستەی بەڕێوەبەرایەتی و جێگرەکانی، بە پێی ئەو
دەسەڵاتەی فەراهەم کراوە لە پەیڕەو و پرۆگرامدا دەدرێت، بەهەمان شێوە ئەو بڕیارانە بۆ
سەرۆکی نوسینگە و لقەکانی دیکە دەدرێت لە وڵاتە جیاوازەکاندا.
سێیەم/ کۆبوونەوەکانی دەستەی بەڕێوەبەرایەتی دەنگدان لەسەری :
دەستەی بەڕێوەبەرایەتی مانگی جارێك کۆبوونەوە دەکات، بە داواکردنی لە لایەن سەرۆکەکەیەوە،
و دەتوانرێ لەسەر داوای دوو لەسەر سێی ئەندامان کۆبوونەوەی هەنوکەیی بکرێت، لەکاتێکدا کە
پێچەوانە نەبێت لەگەڵ پەیڕەوی ناوخۆ، بڕیارەکانیش بە ئامادەبوونی زۆربە دەدرێن.
چوارەم / دەسەڵاتەکانی سەرۆکی دەستەی بەڕێوەبەرایەتی :- - بانگەواز بۆ خولی کۆبوونەوە ئاسایی و نائاسایەکانی ڕێکخراو.
- ئەو ڕێکخراوە دەبێتە نوێنەر بەرامبەر لایەنە جیاوازە فەرمیەکانی حکومەت وەکو
بەڕێوەبەرایەتیەکان و داد و هەروەها ڕێکخراوەکانی کۆمەڵگەی مەدەنی و دامەزراوەکانی
کەرتی تایبەت و ئەوانیتر. - پەیڕەوکردنی هەموو ئەو دەسەڵاتانەی دەستەی گشتی پێی دەسپێرێ.
- تخویل کردنی جێگرەکانی یا هەرکەسێکیتر بۆ ڕاپەڕاندنی هەندێ لە دەسەڵاتەکانی .
- جێگر کاری سەرۆکایەتی دەکات لەکاتی ئامادەنەبوونی سەرۆك و هاوسەرۆك.
پێنجەم / ماوەی کاری دەستەی بەڕێوەبەرایەتی
ماوەی بەڕێوەبەرایەتی دوو ساڵە، بە هەڵبژاردنی دەسەی نوێ، کاری دەستەی پێشوو کۆتایی دێت.
پەرەگرافی یازدەهەم
دارایی ڕێکخراوەکە :
یەکەم / سەرچاوەی داهاتەکانی ڕێکخراوەکە بریتیە لە :
- ئابوونەی بەئەندام بوون و ئابوونەی ساڵانە.
- ئەو بەخشینانەی لە لایەنە فەرمی و نافەرمیەکانەوە دەدرێت.
- ئەو بەخشینە ئازاد و بێ مەرجانەی لەلایەن ئەندامەکان و کەسانی دیکەوە پێشکەش دەکرێن.
- ئەو یارمەتی و بەخشینانەی لە ڕێکخراوە ئیقلیمی و دەوڵەتیەکانەوە وەردەگیرێن پاش
ڕەزامەندی دەستەی بەڕێوەبەرایەتی ڕێکخراو.
دووەم / ڕێکخراوەکە خاوەنی بەڕێوەبردن و دارایی سەربەخۆی خۆیەتی و کەسایەتی مۆڕاڵی خۆی
هەیە.
سێیەم / دارایی ڕێکخراوەکە لە بانکێك یا زیاتر دەپارێزرێ کە دەستەی بەڕێوەبەرایەتی بە ڕەزامەندی
سەرۆکەکەی، دیاری دەکات.
چوارەم / دەبێ ڕێکخراوەکە ئەو بڕە پارەیە لە پەڕاوی دارایی تایبەت و بەپێی ڕێوشوێنی ژمێریاری
ئاسایی تۆمار بکات.
پەرەگرافی دوازدە
هەڵوەشانەوەی ڕێکخراوەکە :
ڕێکخراوەکە بە بڕیاری دوو لەسەر سێی ئەندامانی دەستەی گشتی هەڵدەوەشێتەوە، بە مەرجێك
زۆربەی ئەندامانی دەستەی بەڕێوەبەرایەتی ڕەزامەندی لەسەر بێت، پاشان داراییەکەی یەکلا
دەکرێتەوە و هەر پارەیەك دەمێنێتەوە بڕیاری هەڵوەشاندنەوەکە دیاری دەکات.